انواع ترموفیوز (Thermal Fuse) و کاربردهای آن در حفاظت
مقدمه
ترموفیوز (Thermal Fuse) یکی از مهم‌ترین قطعات حفاظتی در مدارهای الکتریکی است که برای جلوگیری از افزایش بیش از حد دما و جلوگیری از آتش‌سوزی یا آسیب به دستگاه‌های الکترونیکی به کار می‌رود. این قطعه، در صورت افزایش دما از حد مشخص، مدار را قطع کرده و از آسیب بیشتر جلوگیری می‌کند. در این مقاله، به بررسی انواع ترموفیوز، ساختار و کاربردهای آن می‌پردازیم.
۱. ترموفیوزهای یک‌بار مصرف (Non-resettable Thermal Fuse)
این نوع پس از فعال شدن، دیگر قابل استفاده نیستند و باید تعویض شوند. به همین دلیل به آن‌ها فیوز حرارتی یک‌بار مصرف نیز گفته می‌شود.
ویژگی‌ها:
ساختار ساده و ارزان
عملکرد دقیق در دماهای مشخص
نیاز به تعویض پس از فعال شدن
کاربردها:
محافظت از لوازم خانگی مانند اتو، سشوار، قهوه‌ساز، مایکروویو
محافظت از باتری‌های لیتیوم-یون
استفاده در مدارهای الکترونیکی حساس
نحوه عملکرد:
داخل این ترموفیوز، یک آلیاژ خاص قرار دارد که در دمای مشخص ذوب شده و مدار را قطع می‌کند.
۲. ترموفیوزهای خودبازگشت (Resettable Thermal Fuse)
برخلاف نوع قبلی، این فیوزها پس از کاهش دما، دوباره به حالت اولیه بازمی‌گردند و نیازی به تعویض ندارند.
ویژگی‌ها:
قابل استفاده مجدد (نیازی به تعویض نیست)
افزایش عمر مفید مدار
مناسب برای مدارهای حساس که نیاز به قطع موقت دارند
کاربردها:
مدارهای منبع تغذیه و آداپتورها
مدارهای صنعتی و خودروسازی
محافظت از موتورهای الکتریکی کوچک
نحوه عملکرد:
این نوع فیوزها از مواد خاصی ساخته شده‌اند که در دمای بالا منبسط شده و مدار را قطع می‌کنند. پس از خنک شدن، مواد به حالت اولیه بازمی‌گردند و مدار دوباره وصل می‌شود.
۳. ترموفیوز بی‌متال (Bimetal Thermal Fuse)
این نوع ترموفیوزها از یک نوار فلزی دولایه (بی‌متال) ساخته شده‌اند که در اثر حرارت، خم شده و باعث قطع یا وصل مدار می‌شوند.
ویژگی‌ها:
دقت بالا در تشخیص دما
قابل استفاده به عنوان کلید حرارتی
امکان استفاده برای کنترل دما
کاربردها:
ترموستات یخچال و کولر
مدارهای گرمایشی و کنترل دما
مدارات محافظ موتورهای الکتریکی
نحوه عملکرد:
فلزات مختلف در برابر حرارت، ضریب انبساط متفاوتی دارند. در این فیوزها، یک نوار فلزی دو جنس مختلف دارد که در دمای مشخص خم می‌شود و مدار را قطع یا وصل می‌کند.
۴. ترموفیوز PTC (Positive Temperature Coefficient)
این نوع فیوزها با افزایش دما، مقاومتشان افزایش می‌یابد و باعث محدود شدن جریان در مدار می‌شوند.
ویژگی‌ها:
عدم نیاز به تعویض (بعد از خنک شدن، دوباره به حالت اولیه برمی‌گردد)
مناسب برای جلوگیری از جریان‌های ناگهانی
طول عمر بالا
کاربردها:
محافظت از مدارهای الکترونیکی حساس
محافظت از موتورهای الکتریکی و باتری‌ها
استفاده در منابع تغذیه و شارژرها
نحوه عملکرد:
این فیوزها از مواد نیمه‌هادی خاصی ساخته شده‌اند که با افزایش دما، مقاومتشان زیاد می‌شود و جریان مدار را محدود می‌کنند.
نتیجه‌گیری
ترموفیوزها نقش مهمی در محافظت از مدارهای الکتریکی و جلوگیری از خرابی قطعات الکترونیکی دارند. بسته به نوع کاربرد، انتخاب نوع مناسب ترموفیوز اهمیت زیادی دارد.
اگر نیاز به محافظت دائمی و قطع کامل مدار دارید، از ترموفیوز یک‌بار مصرف استفاده کنید.
اگر می‌خواهید فیوز بعد از خنک شدن دوباره به کار بیفتد، نوع خودبازگشت یا PTC مناسب است.
برای کنترل دما و محافظت از موتورهای الکتریکی، بی‌متال بهترین گزینه است.
با شناخت این انواع، می‌توان بهترین گزینه را برای هر مدار انتخاب کرد و از آسیب‌های احتمالی ناشی از افزایش دما جلوگیری کرد.
انواع ترموفیوز (Thermal Fuse) و کاربردهای آن در حفاظت
انواع ترموفیوز (Thermal Fuse) و کاربردهای آن در حفاظت
انواع ترموفیوز (Thermal Fuse) و کاربردهای آن در حفاظت
انواع ترموفیوز (Thermal Fuse) و کاربردهای آن در حفاظت
